Ποιος είναι ο δρόμος που οδηγεί στην ελευθερία;

Έχετε σκεφτεί ότι πλείστοι εξ ημών, πόσο πεισματικά επιμένουμε να μένουμε προσκολλημένοι, σε ιδέες και συμπεριφορές, που μας οδηγούν σε καταστάσεις που δεν μας αρέσουν καθόλου, που μας εμπλέκουν σ’ ένα φαύλο κύκλο και μας εγκλωβίζουν σε σενάρια που οι πρωταγωνιστές δεν είμαστε εμείς αλλά κάποιοι άλλοι;

Και εννοείται μιλάμε για τη δική μας ζωή. Περιμένουμε συνήθως απ’ τους άλλους να κάνουν κάτι, για να μας γλιτώσουν απ’ τα βάσανά μας, να μας δώσουν μια συμβουλή για ν’ αντιμετωπίσουμε κάποιες δυσκολίες.

Ευελπιστούμε και αναμένουμε να σκεφτούν αυτοί για μας, να αλλάξουν τις συνθήκες της ζωής μας και γιατί όχι και τον ίδιο τον εαυτό μας(εάν είναι δυνατόν!!!), να μας απαλλάξουν από την τρικυμία των επώδυνων συναισθημάτων μας (δεν ξέρουμε πως, αλλά εμείς πιστεύουμε ότι μπορούν καλλίτερα από εμάς), ν’ αναλάβουν αυτοί την ευθύνη μας εκχωρώντας, ασυναίσθητα την ανεξαρτησία μας, αφήνοντας να μας ''κλέψουν'' - με την αποφυγή των ευθυνών μας- την ‘’δύναμή’’ μας και κατ’ επέκταση την ελευθερία μας.

Έχετε αναρωτηθεί τι λέμε στην πραγματικότητα;, σ’ αυτούς τους άλλους που μπορεί να είναι ένα άτομο, ο/η σύζυγός μας, η «τύχη», ο εργοδότης μας, η «κοινωνία» ή η κυβέρνηση; Πολύ απλά: « Αφήνομαι στα χέρια σου, ανάλαβέ με εσύ. Εγώ είμαι ‘’αδύναμος’’ για τέτοια πράγματα. Γίνε εσύ ο αφέντης μου». Ξέρω ότι ακούγεται πολύ σκληρό ή ακόμη και εξωπραγματικό, αλλά δυστυχώς- αν το καλοεξετάσουμε- αυτή είναι η αλήθεια.

 

Στην προσπάθειά ν'αποφύγουν το βάρος της ευθύνης, αμέτρητες ‘’φοβισμένες’’ ψυχές σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου, καθημερινά εφευρίσκουν τρόπους να δραπετεύσουν από την ελευθερία τους.

 Ξέρετε όσοι άνθρωποι μπαίνουν στη διαδικασία της ψυχοθεραπείας βιώνουν ένα κοινό συναίσθημα, θα το έλεγα ‘’πανανθρώπινο’’. Αισθάνονται ότι είναι αδύναμοι και αβοήθητοι, έχει κυριαρχήσει στη ψυχή τους ο φόβος και είναι βαθιά πεπεισμένοι ότι είναι τόσο ευάλωτοι που δεν έχουν ούτε το κουράγιο ούτε τη δύναμη να αντεπεξέλθουν στις δυσκολίες της ζωής και να αλλάξουν, τόσο τα πράγματα όσο και τον τρόπο που τ' αντιμετωπίζουν.

Σε πολλούς από αυτούς, μία βασική αιτία αυτής της ‘’διαστρεβλωμένης’’ αίσθησης του εαυτού τους και της πεποίθησης ότι δεν μπορούν να απεγκλωβιστούν από την ‘’ανικανότητα’’ τους, είναι η κρυφή επιθυμία να ξεφύγουν από τις αλυσίδες της ελευθερίας, με άλλα λόγια, αρνούνται σε ‘’κάποιο βαθμό’’ ή ‘’κυριολεκτικά’’ την ευθύνη για τα πράγματα που έχουν να αντιμετωπίσουν, για τις καταστάσεις που έφερε η ζωή ή δημιούργησαν οι ίδιοι.

 Νοιώθουν αδύναμοι επειδή στην ουσία παραδόθηκαν, αποποιήθηκαν των ευθυνών τους και κατά συνέπεια απώλεσαν τη δύναμή τους. 

 

Τι μπορούν να κάνουν για να αναλάβουν τις δυνάμεις τους και να νοιώθουν υγιείς, δυνατοί και δημιουργικοί; 

Πολύ απλά, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν πρώτα απ' όλα ότι είναι ενήλικες με ευθύνες και δευτερευόντως, να μάθουν ότι όλα στη ζωή τους είναι επιλογές, αποφάσεις και εξαρτώνται από αυτούς και μόνο.  (Ένα σοβαρό πρόβλημα που έχει η εκπαίδευσή μας, είναι ότι δεν έχουμε μάθει να μαθαίνουμε!!!).

 

Αν αποδεχτούν αυτά τα δύο, τότε αποκτούν το μέγιστο δώρο του Θεού, που είναι η ελεύθερη βούληση, τότε μόνο γίνονται ''ανεμπόδιστοι'' άνθρωποι, τότε μόνο βιώνουν τη ζωή σαν παράδεισο και όχι σαν κόλαση.

Και κάτι ακόμη. Με την αποδοχή της ελευθερίας τους, παύουν να αισθάνονται ‘’θύματα’’ και απολαμβάνουν την πληρότητα που χαρίζει η συνειδητοποίηση της πραγματικότητας (Αυτοσυνειδησία και αποδοχή).

Γι' αυτές τις σκέψεις στάθηκε σαν αφορμή η μελέτη της διατριβής του Επίκτητου, « Περί Ελευθερίας», όπου ένα μικρό απόσπασμα,  σας το παραθέτω στη συνέχεια: 

 « Ο ανεμπόδιστος άνθρωπος, αυτός, στον οποίο τα πράγματα έρχονται όπως θέλει, είναι ελεύθερος. Αυτός, όμως, που μπορεί ή να τον ανακόψουν ή να τον εξαναγκάσουν ή να τον εμποδίσουν ή, παρά τη θέλησή του, να τον μπλέξουν σε κάτι, είναι δούλος. Και ποιος είναι ακώλυτος; Αυτός που δεν επιθυμεί τίποτε από τα ξένα. Και ποια πράγματα είναι ξένα; Αυτά που δεν εξαρτάται από εμάς ούτε να τα έχουμε ούτε να μην τα έχουμε· ούτε να τα έχουμε σε μια ορισμένη κατάσταση με έναν ορισμένο τρόπο. Επομένως, το σώμα είναι ξένο, τα μέρη του είναι ξένα, η περιουσία είναι ξένο πράγμα. Αν, λοιπόν, πάσχεις για κάτι από αυτά σαν να είναι δικό σου, θα τιμωρηθείς όπως αξίζει σε αυτόν που επιθυμεί ξένα πράγματα. Αυτός ο δρόμος οδηγεί στην ελευθερία, αυτή μόνο είναι η απαλλαγή από τη δουλεία, να μπορείς κάποτε με όλη σου την ψυχή να πεις το: οδήγησέ με Δία, και συ Πεπρωμένο, εκεί που από παλιά με έχετε ορίσει».

Συνοψίζοντας, θα πρέπει να πειστούμε ότι ο καθένας μας αυτό που έχει να διαχειριστεί είναι μόνο ο εαυτός του, αυτόν κατέχει, σ' αυτόν μπορεί να ανατρέχει κάθε φορά για να βρει τις λύσεις που χρειάζεται και θα είναι πάντα οι καλλίτερες, γιατί μόνο αυτός γνωρίζει, μόνο αυτός και η ψυχή του. 

Και όταν το κάνει αυτό, απεξαρτητοποιείται από  πρόσωπα και πράγματα που  είναι ξένα προς αυτόν, που δεν του ανήκουν, που δεν του προσφέρουν πληρότητα και αυτονομία και κάνει την υπέρβαση, δηλ. γίνεται αυτοεξαρτώμενος, γίνεται ''πρόσωπο'', ανακτά κοντολογίς την ελευθερία του.    

  

Να είστε πάντα υγιείς, αισιόδοξοι και ελεύθεροι!!!

Πηγή: Επίκτητος, Δ΄ Διατριβή, α΄ «Περί Ελευθερίας», § 128-131.