Πως βιώνω το «Δεν μπορώ»; Σαν δικαίωμα ή σαν ενοχή;

Έχετε σκεφτεί πόσο συχνά, λέμε «Ναι» σε κάτι που δεν είμαστε σε θέση να πραγματοποιήσουμε ή μας είναι  πολύ δύσκολο, εάν το επιχειρήσουμε, για τον απλό λόγο, ότι δεν μπορούμε να βοηθήσουμε εκείνη τη στιγμή ή δεν επιθυμούμε να το κάνουμε; 

Πόσες φορές με απλά λόγια έχουμε πει τη φράση: «Θα ήθελα ευχαρίστως  να σε βοηθήσω, αλλά  αυτή τη στιγμή δεν μπορώ...»

          Πόσο σπάνια ακούγεται αυτή ή έκφραση! Έχουμε μάθει να εξυπηρετούμε τις ανάγκες των άλλων, πολλές φορές σε βάρος των δικών μας αναγκών, στο βαθμό που η βοήθειά μας, όποτε απαιτηθεί,  θεωρείται δεδομένη.

Είναι, σαφώς, δύσκολο να αλλάξουμε την πάγια τακτική μας να είμαστε πάντα εκεί για τους άλλους, αλλά είναι επίσης πολύ σημαντικό να υπερασπιστούμε τις προσωπικές μας ανάγκες, να ακούσουμε τον εαυτό μας, χωρίς να νιώθουμε ενοχή για την πράξη μας αυτή. Είναι απολύτως  έντιμο και ηθικό να πούμε «όχι».

Oι σχέσεις που αξίζει να υπάρχουν, θα διατηρηθούν ακόμη και αν δεν τρέχουμε σε κάθε κούνημα του χεριού των άλλων, για να προσφέρουμε, μπορούμε δε μπορούμε. Είναι και ευθύνη των άλλων να υπολογίσουν τις ανάγκες μας και να δεχθούν να άρνησή μας (αυτό δεν σημαίνει όμως, ότι επαφιόμαστε στις βουλήσεις τους). 

Αυτό κάνει μια σχέση ισότιμη και ουσιαστική. Αλλιώς είναι μια σχέση εξάρτησης, στην οποία προσφέρουμε περισσότερα απ’ όσα εισπράττουμε, αλλά και πολλές φορές, απ’ όσα αντέχουμε.

Αν καταφέρουμε, πρωταρχικά, να απαλλαγούμε από τα συναισθήματα ενοχής και αυτομομφής, θα μπορέσουμε να επαναπροσδιορίσουμε τη συμπεριφορά μας και να υπερασπιστούμε το δικαίωμά  μας να αρνούμαστε.

 Πως μπορούμε να το καταφέρουμε αυτό; Τι αλήθεια χρειάζεται, από την πλευρά μας, για να μην νοιώθουμε το βάρος της άρνησης, σαν κάποιο ελλειμματικό (εγωιστικό)κομμάτι της προσωπικότητάς μας; 

Ας δούμε κάποιες προτάσεις, που ίσως μας βοηθήσουν να βιώνουμε το ‘’Δεν μπορώ’’, σαν δικαίωμα και όχι σαν ενοχή ή αδιαφορία.

 

·               Να είμαστε ξεκάθαροι και αυθεντικοί (ειλικρινείς) στον εαυτό μας, για το τι απαιτούν οι άλλοι από εμάς, ώστε να μπορούμε να  δικαιολογήσουμε μέσα μας την επιλογή μας, να αρνηθούμε.

·               Να μπορούμε να αξιολογήσουμε τις προσωπικές μας δυνάμεις και το χρόνο που μπορούμε να διαθέσουμε στους άλλους. Είναι σημαντικό να βάλουμε προτεραιότητες. Έτσι, θα μπορέσουμε να αφιερώσουμε χρόνο στους άλλους, χωρίς να θυσιάζουμε την ικανοποίηση των δικών μας αναγκών.

·               Να πάρουμε το χρόνο μας για να σκεφτούμε αν θέλουμε να το κάνουμε αυτό που μας ζητάνε. Μπορεί να αρνηθούμε να προσφέρουμε βοήθεια στους άλλους τώρα, αλλά να είμαστε σε θέση να τους βοηθήσουμε αργότερα. Δεν υπάρχει νόμος που μας υποχρεώνει να υποκύπτουμε πάντα, την ώρα που βολεύει τους άλλους !

·               Να δείχνουμε ότι η άρνησή μας δεν έχει να κάνει με το άτομο που έχουμε απένταντί μας, ούτε και τα συναισθήματα προς το πρόσωπό του, είναι αρνητικά. Ότι το σεβόμαστε και το εκτιμάμε, ακόμη και αν δεν μπορούμε να προσφέρουμε τη βοήθειά μας, αυτή την στιγμή που μας τη  ζητάει.

·               Να είμαστε διαλλακτικοί. Όχι στο άκρο του να αρνούμαστε τα πάντα. Απλά, να δείχνουμε στους άλλους ότι έχουμε πρόγραμμα και ότι η τελική επιλογή είναι δική μας. Έτσι, έχουμε τον έλεγχο της κατάστασης στα χέρια μας και δεν νοιώθουμε σαν το φύλλο, που ο άνεμος το πηγαίνει προς το μέρος που φυσάει.

·               Να είμαστε ειλικρινείς, απέναντι στον άλλον. Η ειλικρίνεια εκτιμάται περισσότερο από το να κάνουμε κάτι που δε θέλουμε. Ο άλλος παίρνει το μήνυμα ότι δεν το θέλουμε και ταυτόχρονα αποκτά δύναμη επάνω μας, γιατί με την πράξη μας δηλώνουμε  ότι έχουμε την τάση να υποχωρούμε και να μην υπερασπιζόμαστε τις ανάγκες μας.

·               Όταν καταλήξουμε ότι πρέπει να αρνηθούμε, να το κάνουμε χωρίς η στάση του σώματός μας ή ο τόνος της φωνής μας να φανερώνει δισταγμό για την επιλογή μας. Αν και οι περισσότεροι πιστεύουν πως εκφράζοντας δικαιολογίες και επιχειρήματα για την άρνησή τους φαίνονται πιο ευγενικοί, η απολογία περνά το μήνυμα της αδυναμίας και της υπεκφυγής. 

Στην ουσία φανερώνει ότι έχουμε ενοχές που δεν υποκύψαμε στα «θέλω» των άλλων. Πρέπει να δείχνουμε σίγουροι για την επιλογή μας και να είμαστε συνεπείς στην απόφασή μας.

·               Να εξασκηθούμε στο δικαίωμά μας να αρνούμαστε. Για παράδειγμα, στην αρχή είναι χρήσιμο να αρνούμαστε πράγματα για το οποία νιώθουμε άνετα ή σε ανθρώπους που η σχέση μας μαζί τους έχει δοκιμαστεί και γνωρίζουμε πως η άρνησή μας δε θα έχει πολύ αρνητικές επιπτώσεις.

·               Αν κάποιος επιμένει παρά την άρνησή μας, ας επαναλάβουμε την επιλογή μας. Ξεκινάμε τη φράση μας με τη λέξη «όχι»,  ώστε να μην αφήσουμε τους άλλους να μας παρασύρουν. Έχουμε το δικαίωμα να ενεργούμε σύμφωνα με τις ανάγκες και τα πιστεύω μας.

Όταν είμαστε πάντα πρόθυμοι να εξυπηρετήσουμε τους άλλους, η βοήθειά μας θεωρείται δεδομένη και δεν εκτιμάται στ’ αλήθεια. 

Δίνουμε στις πράξεις μας αξία, ώστε να τις σέβονται και κατ’ επέκταση να σέβονται και εμάς. 

Το πιο σημαντικό όμως απ’ όλα είναι ότι,  με την ειλικρινή στάση μας, σε όλους τους ανθρώπους  και απέναντι  στα γεγονότα, κερδίζουμε το σεβασμό του εαυτού μας, που είναι από τα  πιο υπέροχα συναισθήματα που μπορούμε να του προσφέρουμε. 

Το μήνυμα που θέλουμε να περάσουμε, σε όλα αυτά που ελέχθησαν, γραπτώς, είναι ότι θέτουμε τα όριά μας σε όλους. 

Κι είναι σίγουρο, ότι η ποιότητα.... θα κυριαρχεί στην ζωή μας….

(Σημ: Συναφές άρθρο στο ίδιο Blog, ”Γιατί  δυσκολευόμαστε να πούμε «Όχι»’’ .)

Πηγή:www/google/Σεβασμός στα ''θέλω'' μας.